Dương Vũ Quốc Hoàng: “Nghệ sĩ trẻ cần xây dựng tuyên ngôn nghệ thuật riêng”

Âm nhạc Indie hay âm nhạc độc lập là nền công nghiệp âm nhạc mới xuất hiện và thu hút những người yêu âm nhạc trong 5 năm gần đây. Bên cạnh những cơ hội, âm nhạc Indie cũng mang đến những thách thức cho những người trẻ đam mê dòng nhạc này.

Sáng lập Vietnam Indie Club và đồng sáng lập Mõ Music House - 2 cộng đồng âm nhạc nổi bật tại Việt Nam, Dương Vũ Quốc Hoàng không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cộng đồng âm nhạc độc lập mà còn tạo ra những không gian cho các nghệ sĩ trẻ tỏa sáng. 

PV:  Với tư cách là người “mở đường”, anh đánh giá như thế nào về tình hình phát triển của âm nhạc độc lập tại Việt Nam vài năm gần đây?

Một điều đáng lưu ý là phong trào nhạc độc lập ở Việt Nam hiện tại không (hoặc chưa) có tính kế thừa rõ ràng. Nhiều nghệ sĩ mới thường chỉ lấy cảm hứng từ thế hệ trước mà không thực sự phát triển những giá trị riêng biệt. Phong cách và thẩm mỹ thường phát triển tự phát hoặc chịu ảnh hưởng từ âm nhạc nước ngoài. Có thể lấy ví dụ một vài band nhạc có ảnh hưởng lớn với ngành Indie ở Việt Nam như Green Day theo dòng nhạc Pop Punk, Linkin Park mang đến hình dáng của rock, hay emo rock của Evanescence.

Đây là lý do khiến âm nhạc độc lập có xu hướng phát triển theo biểu đồ hình sin: sau một giai đoạn đi xuống khi Ngọt, Vũ bắt đầu lên xu hướng, đặc biệt là trước và trong đại dịch, chúng ta đang chứng kiến sự hồi phục vào năm 2023 - 2024 với các band nhạc như Mèow Lạc, Mối, Những Đứa Trẻ. Tuy nhiên, tôi phải nói rằng, quá trình này vẫn diễn ra khá chậm chạp. Điều quan trọng là các nghệ sĩ cần tìm ra cách để kết nối và xây dựng những giá trị bền vững hơn trong cộng đồng âm nhạc độc lập.

PV: Khán giả của âm nhạc độc lập thì sao? Họ đã thay đổi như thế nào?

Nhiều nghệ sĩ indie đã nhận ra rằng để tiếp cận được đông đảo khán giả hơn, họ cần viết nhạc dễ nghe, bắt tai và gần gũi với xu hướng pop.Việc chuyển sang viết nhạc dễ nghe hơn giúp họ mở rộng được lượng khán giả. Nhạc pop có thể thu hút nhiều người hơn, và điều này không chỉ giúp họ tăng cường sự nổi tiếng mà còn mang lại nhiều cơ hội biểu diễn và hợp tác hơn. Nhiều nghệ sĩ đã thành công rực rỡ nhờ việc này. Có thể có sự đánh đổi, nhưng nếu biết cách giữ lại những yếu tố độc đáo của mình, nghệ sĩ vẫn có thể tạo ra những sản phẩm vừa thương mại, vừa nghệ thuật. Quan trọng là họ phải tìm được sự cân bằng giữa sáng tạo và thương mại hóa.

PV: Anh có nhận xét gì khi những khán giả trẻ tiếp cận các band nhạc mới thông qua các concert và festival ở Hà Nội?

Thế hệ khán giả mới thật sự rất thú vị. Họ năng động, đam mê và luôn tìm kiếm những trải nghiệm mới. Tuy nhiên, một điều tôi nhận thấy là mặc dù có nhiều cơ hội cho nghệ sĩ được biết đến qua các lễ hội âm nhạc và mạng xã hội, nhưng không phải lúc nào chất lượng âm nhạc cũng đủ để giữ chân họ. 

Thực tế là có rất nhiều nghệ sĩ mới nổi và các festival diễn ra liên tục như Những Thành Phố Mơ Màng, CAM concert của 8 theatre, nhưng không phải tất cả đều mang lại những trải nghiệm thực sự đáng nhớ. Khán giả thường chỉ đến để “check-in” hay để trải nghiệm không khí, chứ không phải chỉ để thưởng thức âm nhạc. Điều này dẫn đến việc nghệ sĩ dễ bị lãng quên nếu họ không tạo ra được sự kết nối sâu sắc với khán giả. 

Họ cần phải đầu tư nhiều hơn vào chất lượng âm nhạc và trải nghiệm biểu diễn. Cùng với đó, việc xây dựng thương hiệu cá nhân và tạo mối liên kết với khán giả qua mạng xã hội cũng rất quan trọng. Khi khán giả cảm thấy gắn bó với nghệ sĩ, họ sẽ quay lại nhiều lần hơn.

PV: Anh có nhắc đến thương hiệu cá nhân và mạng xã hội. Vậy theo anh, mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến đã và đang ảnh hưởng như thế nào đến việc quảng bá âm nhạc Indie?

Hiện nay, với sự tiến bộ của các thuật toán trên mạng xã hội và nền tảng trực tuyến, nghệ sĩ trẻ có cơ hội tiếp cận một lượng lớn khán giả mới. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với những thách thức. Nếu không có một chiến lược truyền thông cụ thể và hợp lý, việc chỉ chú trọng vào số lượt nghe và xem có thể khiến nghệ sĩ bị xao nhãng.

Nhiều nghệ sĩ trẻ thường bị cuốn vào việc sản xuất nội dung để thu hút tương tác, trong khi lại quên đi việc phát triển kỹ năng và xây dựng tuyên ngôn nghệ thuật riêng. Thay vì chỉ chạy theo những con số, họ nên dành thời gian để hoàn thiện bản thân và tạo ra sản phẩm chất lượng. Đó mới là yếu tố then chốt giúp họ phát triển bền vững trong sự nghiệp âm nhạc.

PV: Có những khó khăn nào mà các nghệ sĩ indie thường gặp phải khi phát triển sự nghiệp? 

Thực sự, ngành âm nhạc Indie ở Việt Nam còn rất nhiều khó khăn. Một trong những vấn đề lớn nhất là kiến thức về âm nhạc không được phổ biến rộng rãi, khiến cho nhiều nghệ sĩ trẻ khó có thể tiếp cận thông tin và kỹ năng cần thiết. Thêm vào đó, nguồn lực phát triển sản phẩm rất hạn chế; các nghệ sĩ thường phải tự thân vận động mà không có sự hỗ trợ nhiều về tài chính hay quảng cáo.

Ngoài ra, cơ hội biểu diễn trong môi trường chuyên nghiệp vẫn còn thiếu. Các nghệ sĩ không chỉ cần sân khấu để thể hiện tài năng mà còn cần sự công nhận từ cộng đồng. Điều này càng trở nên khó khăn hơn khi nền âm nhạc Indie còn quá trẻ, dẫn đến cơ hội không đủ đa dạng và không đáp ứng được số lượng người thực hành âm nhạc hiện tại.

PV: Nhiều nghệ sĩ nhạc indie hiện nay lựa chọn các quán cafe, hoặc những sân khấu quy mô nhỏ nói chung để tranh thủ cơ hội biểu diễn. Anh nhận định sao về điều này?

Tôi cho rằng các địa điểm biểu diễn nhỏ và quán cà phê đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ nghệ sĩ indie. Đây thực sự là sân chơi giúp họ thể hiện tài năng và kết nối với khán giả. Những không gian này không chỉ cung cấp cơ hội biểu diễn mà còn tạo ra các cộng đồng ủng hộ âm nhạc nhỏ lẻ, từ đó tạo bước đà đầu tiên cho sự phát triển của họ.

Ngoài ra, việc biểu diễn trong các không gian thân mật này cho phép nghệ sĩ thử nghiệm phong cách âm nhạc và tương tác trực tiếp với người hâm mộ, giúp họ hiểu rõ hơn về phản ứng của khán giả. Chính nhờ những buổi biểu diễn tại quán cà phê và địa điểm nhỏ mà nhiều nghệ sĩ đã tìm thấy bản sắc âm nhạc riêng và xây dựng mối quan hệ vững chắc với người hâm mộ. Đây là nền tảng quan trọng để họ có thể vươn xa hơn trong sự nghiệp âm nhạc và mở rộng tầm ảnh hưởng của mình. 

Hà Nội có nhiều địa điểm biểu diễn ấn tượng mà nghệ sĩ indie rất yêu thích. Một trong số đó là Hanoi Rock City, nơi thường xuyên tổ chức các buổi biểu diễn âm nhạc sống và sự kiện dành cho các ban nhạc indie. Không gian tại đây rất thoải mái và gần gũi, tạo điều kiện tốt cho nghệ sĩ giao lưu với khán giả. 

Bên cạnh đó, Polygon Musik cũng là một điểm đến thú vị, nơi nghệ sĩ có thể thử nghiệm phong cách âm nhạc mới và kết nối với cộng đồng yêu nhạc. 

Cuối cùng, đương nhiên không thể bỏ qua được HUB X GRA của một trong những “cây cổ thụ” Indie Hà Nội - anh Doãn Hoài Nam, là một không gian nghệ thuật độc đáo, thường xuyên tổ chức các buổi biểu diễn và sự kiện liên quan đến âm nhạc indie, giúp các nghệ sĩ trẻ phát triển và quảng bá sản phẩm của mình. Những địa điểm này thực sự tạo ra những cơ hội quý giá cho nghệ sĩ indie tại Hà Nội.

PV: Là một người dày dặn kinh nghiệm sân khấu, anh sẽ khuyên gì các nghệ sĩ indie trẻ ngay lúc này?

Với tôi, điều quan trọng nhất là đừng bao giờ ngừng sáng tạo. Nghệ sĩ trẻ cần phải tin vào giọng hát và phong cách của chính mình, dù cho áp lực từ xã hội hay thị trường có lớn đến đâu. Hãy khám phá, thử nghiệm và đừng sợ mắc sai lầm. Những sai lầm đó thường dẫn đến những bài học quý giá.

Ngoài ra, việc xây dựng mối quan hệ trong cộng đồng nghệ thuật cũng cực kỳ quan trọng. Hãy kết nối với những người cùng chí hướng, tham gia các sự kiện, và học hỏi từ những nghệ sĩ đi trước. Cuối cùng, hãy kiên nhẫn và bền bỉ. Thành công không đến ngay lập tức, nhưng nếu bạn đam mê và chăm chỉ, cơ hội sẽ đến với bạn.

PV: Cảm ơn anh Hoàng đã dành thời gian trả lời phỏng vấn và chúc anh sẽ có nhiều thành công đối với những dự định trong tương lai.