Tinh vi những chiêu trò lừa đảo thanh niên

(Sóng trẻ) - Chỉ một thao tác nhỏ trên Internet, nhiều bạn trẻ đã rơi vào bẫy lừa đảo tinh vi. Khi việc sử dụng dịch vụ trực tuyến trở thành thói quen hằng ngày, những cạm bẫy số cũng âm thầm len lỏi khắp nơi, nhắm thẳng vào nhóm thanh niên còn thiếu cảnh giác.

Cái bẫy ảo - hậu quả thật

Là một trong những nạn nhân của đánh cắp thông tin, K.K (20 tuổi, TP.HCM) cho biết sau khi đặt mua sản phẩm tại một chuỗi cửa hàng mỹ phẩm lớn, cô bất ngờ nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là shipper giao hàng. Người này gửi số tài khoản và yêu cầu chuyển khoản thanh toán đơn hàng dù K. chưa nhận được đơn. 

Linh cảm có điều bất thường, K.K từ chối thanh toán, liên hệ lại người giao. Nhưng ngay sau đó, cô bị đối phương chặn số và những ngày sau liên tiếp nhận được nhiều cuộc gọi, tin nhắn lạ từ những kẻ lừa đảo khác.

Quá bức xúc, K.K đăng bài cảnh báo lên mạng xã hội và bất ngờ nhận được hàng loạt phản hồi từ những người cùng cảnh ngộ. Dù phía thương hiệu đã lên tiếng cảnh báo, nhưng với số lượng khách hàng bị lộ thông tin lớn, dư luận vẫn đặt câu hỏi về lỗ hổng bảo mật dữ liệu người tiêu dùng.

“Sau sự việc này, mình thật sự mất niềm tin vào việc mua hàng trực tuyến, đặc biệt là ở chuỗi cửa hàng mỹ phẩm có tiếng đó,” K.K chia sẻ.

Không may mắn như K.K, L.T.K.L (22 tuổi, Hà Nội) lại không nhận ra dấu hiệu bất thường. Cũng nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là shipper, chị được yêu cầu chuyển khoản trước để “xác nhận đơn hàng”. Tin tưởng, L. chuyển đi hơn 300 nghìn đồng nhưng ngay sau đó đối tượng biến mất, số điện thoại bị chặn và món hàng sẽ không bao giờ đến tay.

Một trường hợp khác cũng đáng báo động đối với tân sinh viên, T.T.H (18 tuổi, Bắc Giang) nhận được cuộc gọi từ người đàn ông tự xưng là thợ sửa điện, nói rằng được bố mẹ ở quê “giới thiệu” qua sửa bóng đèn bị cháy. Người này yêu cầu H. chuyển khoản trước để đặt cọc, sau đó viện lý do “đông khách” nên đến muộn. 

Tin lời, lại mới chân ướt chân ráo lên Hà Nội và còn thiếu kinh nghiệm sống, H. chuyển hơn một triệu đồng và sau đó mới phát hiện mình bị lừa. Đến khi nhận ra sự thật, bạn chỉ biết thẫn thờ: “Không ngờ mình lại gặp phải trường hợp này. Bố mẹ khó khăn, đây lại là tiền sinh hoạt cả tháng… không biết bao giờ mới kiếm lại được”.

Đây là thủ đoạn lừa đảo giả danh thợ sửa chữa dịch vụ, lợi dụng cầu nối “người quen”, khá phổ biến hiện nay. Kẻ gian lợi dụng sự tin tưởng và thiếu kinh nghiệm để chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

Cuộc chiến trên không gian số cần sự chung tay của tập thể

Theo thống kê mới nhất của Bộ Công An, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận gần 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại hơn 1.660 tỷ đồng. Đáng lo ngại, 90% nạn nhân là học sinh, sinh viên, trong đó phần lớn là nữ giới. 

Các đối tượng lừa đảo thường lợi dụng tâm lý sợ hãi, cả tin hoặc lòng tham của người dùng để thực hiện các hành vi phạm pháp trên mạng, như giả danh nhân viên giao hàng, nhân viên ngân hàng, hoặc các tổ chức khác nhằm chiếm đoạt tài sản.

Trong báo cáo mới đây của Tổ chức Liên Hợp Quốc về phòng chống ma túy và tội phạm (UNODC), cứ ba nạn nhân bị lừa đảo trực tuyến thì một người là trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) gọi đây là “cuộc khủng hoảng toàn cầu”, với phạm vi nạn nhân trải rộng trên hơn 66 quốc gia.

Trước thực trạng đáng báo động này, Bộ Công an Việt Nam đã phối hợp với Liên minh Niềm tin số và các trường học tổ chức nhiều diễn đàn tuyên truyền, tập trung vào công tác phòng chống bắt cóc và lừa đảo trực tuyến dành cho thanh thiếu niên nhằm nâng cao nhận thức, trang bị kỹ năng phòng vệ trước các chiêu trò tinh vi trên không gian mạng, giúp các bạn trẻ vượt qua rào cản tâm lý khi bị đe dọa hoặc dính bẫy tội phạm mạng.

Phát biểu trong diễn đàn ngày 29/10 tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại úy Phạm Khánh Hòa - đại diện Bộ Công an và Liên minh Niềm tin số nhấn mạnh “Không gian mạng mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đầy rẫy hiểm nguy. Chúng ta cần sự chung tay mạnh mẽ của Nhà nước, các tổ chức xã hội và chính người trẻ để không ai bị bỏ lại một mình trong thế giới số”.

Chiến dịch “Không một mình” được khởi xướng nhằm nâng cao nhận thức về an toàn số, đặc biệt tập trung vào đối tượng thanh thiếu niên - nhóm dễ bị tác động bởi các chiêu trò lừa đảo và nguy cơ bị đe dọa hoặc mắc bẫy trên không gian mạng.

Thực tế, nhiều đối tượng mua phần mềm có mã độc vài nghìn USD để tấn công người dùng. “Các bạn trẻ có nhu cầu tìm hiểu thông tin, nhưng chính sự tò mò lại khiến nhiều bạn vô tình ‘mở cửa’ cho tội phạm mạng. Hãy lan tỏa văn hóa an toàn thông tin, đó là cách tự bảo vệ mình và cộng đồng,” Đại tá, TS. Nguyễn Hồng Quân - Giám đốc Trung tâm Huấn luyện, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) khuyến nghị.

Không gian mạng là nơi lý tưởng để người trẻ học tập, kết nối và khẳng định bản thân, nhưng chỉ một phút chủ quan cũng có thể biến “công nghệ số, tiện ích số” thành chiếc bẫy nguy hiểm. 

Trẻ em và thanh thiếu niên là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong môi trường trực tuyến bởi sự thiếu kinh nghiệm và kiến thức về an toàn thông tin. Do đó, việc giữ an toàn trong thế giới số không chỉ là kỹ năng mà còn là trách nhiệm chung. Mỗi người dùng cần tỉnh táo trước từng cú nhấp chuột để tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò nguy hiểm trên mạng.