Bánh đầu chó: Biểu tượng cho sự trung thành, gần gũi

2013-11-10 21:27:41

(Sóng trẻ) - Không biết từ bao giờ, cái tên bánh đầu chó đã trở nên quen thuộc đối với tất cả người dân nơi đây. Loại bánh có cái tên tuy mộc mạc dân dã này là đặc sản từ lâu đời của người dân tộc Thổ vùng cao Tây Bắc Nghệ An.

Ai đã từng đặt chân đến vùng núi Tây Bắc Nghệ An chắc cũng từng được xem đêm hội rượu cần say đắm lòng người, hay hòa mình vào điệu múa sạp rộn ràng cùng dân bản… Nhưng để được thưởng thức món ăn đặc trưng của vùng cao này thì thật không dễ dàng chút nào, vì chỉ có ngày đặc biệt người ta mới làm. Và bánh đầu chó là một món ăn như thế.

Cứ mỗi dịp lễ Tết về, các bà, các mẹ lại rủ nhau lên rừng hái lá Đót về để gói bánh. Cách làm thì không khó, nhưng nguyên liệu để làm thì rất khó tìm. Lá Đót hiện nay rất hiếm, muốn lấy phải lên rừng xa vì loại này rất khó trồng ở vườn nhà.

Để gói bánh đầu chó, nguyên liệu cần thiết là lá gói, gạo nếp nn, dẻo, lạt giang để gói. Một điều đặc biệt là bánh này không cần nhân đậu như gói bánh chưng hay bánh tét. Đây là một điều đặc biệt tạo nên nét độc đáo cho bánh đầu chó của dân tộc Thổ.

Cách gói bánh đầu chó không khó, ai cũng có thể tự tay mình làm được, kể cả trẻ nhỏ. Nguyên liệu sau khi rửa sạch sẽ, gạo nếp vo kỹ, để thật ráo nước. Lá gói được xếp thành hình phễu, sau đó đổ gạo vào, dùng tay nén chặt giữ không cho bung lá gói ra, lấy lạt giang cột lại cho chặt hơn làm sao cho bánh có một đầu nhọn giống cái đầu chó. Để thừa dây ra để có thể treo lên sau khi luộc.

Bánh đầu chó, lạ tên lạ cả vị.

Sau khi luộc xong, bánh được bỏ vào nồi, đổ ngập nước, nấu khoảng 2 tiếng đồng hồ. Bánh chín thì lấy ra và để nơi thoáng mát cho ráo nước. Bánh đầu chó tuy đơn giản nhưng trong những dịp lễ tết được bày ra ăn kèm với thịt mỡ, dưa chua thì nn tuyệt vời. Thưởng thức vị dẻo thơm của gạo nếp, kẹp dưa chua vào miếng thịt mỡ, cắn một miếng để cảm nhận cái vị béo ngậy của thịt mỡ, vị chua thanh của dưa chua hòa quện cùng vị thơm của gạo nếp cảm giác như tất cả đang tan chảy trong cổ họng của bạn.

Thông thường, bánh đầu chó được làm trong các dịp lễ tết để thờ cúng tổ tiên. Nài ra bánh còn là món quà mừng tuổi đáng yêu cho lũ trẻ.

Nếu như người dân tộc Thái có tục gói bánh sừng trâu, lấy con trâu là biểu tượng cho sự mạnh khỏe, thịnh vượng thì người dân tộc Thổ lại lấy hình ảnh con chó làm biểu trưng cho sự trung thành, gần gũi... Người dân tộc Thổ mong muốn bà con luôn gắn bó, đoàn kết, yêu thương lẫn nhau cho nên, bánh đầu chó mỗi khi bày ra đĩa không được bày một cái duy nhất mà phải từ 3, 4 cái trở lên, xếp chụm đầu vào nhau chỉ sự yêu thương, gần gũi.

Du khách đến thăm bà con dân tộc vùng cao Tây Bắc được sự đón tiếp nhiệt tình của bà con và khi về lại mang theo một chùm bánh đầu chó. Đây không phải là sơn hào hải vị nhưng từ trong sâu thẳm, chiếc bánh đầu chó luôn gợi lên một nét gì đó mộc mạc, giản gị, chân thành của đồng bào vùng cao Tây Bắc.

Cao Thị Sơn

Lớp Phát thanh K31