Giá trị văn hóa truyền thống bùng nổ giữa dòng chảy truyền thông hiện đại

(Sóng trẻ) - Trong những năm gần đây, xu hướng làm mới và kết hợp giá trị văn hóa truyền thống vào sản phẩm truyền thông đã trở thành điểm nhấn nổi bật trong lĩnh vực sản xuất nội dung.

Sự thành công của kênh Youtube “1977 Vlog”, album “Hoàng” của ca sĩ  Hoàng Thuỳ Linh,... cho thấy hiệu quả của việc sáng tạo các giá trị văn hoá dưới hình thức kể chuyện thông qua âm nhạc, vlog. Các yếu tố văn hoá trong các sản phẩm truyền thông ngày càng được công chúng quan tâm.

Bà Phạm Thanh Hà - Đại diện hội Truyền thông TP. Hà Nội chia sẻ: "Công chúng, đặc biệt là công chúng trẻ tuổi, đang thể hiện sự quan tâm các sản phẩm sáng tạo có yếu tố văn hóa truyền thống. Giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam muốn lan tỏa ra thế giới cần phải có sự nghiên cứu, tìm hiểu một cách nghiêm túc từ những người sáng tạo nội dung. Sự hợp tác giữa các nhóm bạn trẻ trong việc nghiên cứu sẽ góp phần giúp các giá trị văn hóa truyền thống tiếp cận tới giới trẻ nhiều hơn".

Sự phát triển của công nghệ số và mạng xã hội tạo ra nhiều kênh truyền thông mới, mở ra cơ hội để văn hóa truyền thống được lan tỏa đến với nhiều đối tượng khán giả hơn, cả trong và ngoài nước. Các nghệ sĩ hoặc nhà sáng tạo nội dung có thể dễ dàng tạo ra các sản phẩm kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. 

Hiện nay, trên các nền tảng mạng xã hội, xu hướng kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại được thể hiện rõ nét qua các video âm nhạc, phim ảnh. Các nghệ sĩ khéo léo lồng ghép các giá trị văn hoá như âm nhạc dân gian, nhạc cụ truyền thống và các loại hình nghệ thuật biểu diễn vào sản phẩm hiện đại, mang lại làn gió mới tới với giới trẻ.

Điển hình là chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai 2024” thu hút sự quan tâm của khán giả khi kết hợp hài hoà các yếu tố truyền thống như hò Huế, làn điệu chèo, cải lương với âm nhạc và sân khấu hiện đại. Hay mới đây nhất, bộ phim điện ảnh “Đào, phở và piano” với chất liệu văn hoá truyền thông, được gửi tham gia vòng sơ tuyển hạng mục Phim quốc tế, giải Oscar lần thứ 97. 

Trung tá, NSƯT Nguyễn Tất Nghĩa - Phó trưởng đoàn Ca - Múa - Nhạc, Nhà hát Ca múa nhạc Công an nhân dân cho biết: “Hiện nay sự kết hợp văn hoá truyền thống trong các chương trình giải trí tạo ra màu sắc mới, nếu kết hợp khéo léo thậm chí có thể làm 'sang', làm trân trọng thêm những nét đẹp văn hoá ấy. Văn hóa truyền thống tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc làm cho nhiều sản phẩm, chương trình đạt được hiệu quả và đến gần hơn với khán giả”. Đây là tín hiệu cho thấy truyền thông hiện nay đang làm rất tốt vai trò quảng bá giá trị văn hoá truyền thống và được công chúng đón nhận một cách tích cực, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Bên cạnh những sản phẩm truyền thông, nhiều địa điểm văn hóa cũng ứng dụng công nghệ hiện đại kết hợp với các chương trình biểu diễn nghệ thuật. Việc này góp phần đa dạng hóa tour tham quan, hướng tới quảng bá di sản đến với công chúng một cách sáng tạo. Tuần lễ Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023 với sự tham gia của hàng ngàn nhà sáng tạo là ví dụ điển hình. Những tác phẩm đầy cảm hứng thành công trong việc làm sống lại những giá trị di sản xưa, kết nối quá khứ với hiện tại trong một diện mạo sáng tạo và tràn đầy sức sống. Tiếp nối sự thành công đó, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” tiếp tục được tổ chức để gợi nhắc và phát huy các giá trị lịch sử, văn hoá của dân tộc.

Tuy nhiên, việc lồng ghép văn hóa truyền thống trong truyền thông hiện đại cũng đặt ra những thách thức về nguy cơ thương mại hóa, phai nhạt đi giá trị vốn có. Trung tá, NSƯT Nguyễn Tất Nghĩa bày tỏ thêm: “Với khối lượng thông tin đồ sộ như hiện nay, không thể tránh khỏi có những trang truyền thông không chính thống làm sai lệch giá trị văn hoá. Vì vậy, các nhà sáng tạo nội dung, các chương trình cần phải nghiên cứu, tìm hiểu kỹ để không làm tổn hại đến truyền thống dân tộc”. 

Văn hóa truyền thống là một phần quan trọng trong truyền thông hiện đại, giúp bảo tồn bản sắc dân tộc. Bên cạnh đó, nó còn làm phong phú thêm cho các sản phẩm truyền thông. Tuy nhiên, sự kết hợp cần phải được tìm hiểu và nghiên cứu kỹ lưỡng để vừa bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, vừa đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của công chúng hiện đại.