Hiến máu - Liệu chăng chỉ cần sự yêu thích và đam mê thiện nguyện?

(Sóng trẻ) - Hiến máu là một phong trào tình nguyện phổ biến từ trước đến nay, thường được các bạn trẻ hưởng ứng với tinh thần “Hiến máu cứu người - Nghĩa cử cao đẹp”. Tuy nhiên, người trẻ cần hiểu đúng về hiến máu nhân đạo trước khi tham gia.

Thực trạng giới trẻ tham gia hiến máu nhân đạo

Theo thống kê, mỗi năm, các đoàn, hội, cơ quan, các câu lạc bộ về máu tổ chức trung bình hơn 500 chương trình hiến máu lớn, nhỏ. Một số chương trình nổi bật như: Hành trình đỏ, Chủ nhật đỏ, Mùa hè nhân ái,... đều được tổ chức kết hợp với Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, mang về hàng ngàn đơn vị máu, cứu sống hàng triệu bệnh nhân trên cả nước. Ghi nhận đến năm 2022, “Hành trình Đỏ” đã lập kỷ lục mới với sự tham gia trên 46 tỉnh/thành phố trong 60 ngày, có 79 điểm hiến máu chính được tổ chức và 308 điểm hiến máu hưởng ứng. Chương trình đã tiếp nhận trên 120.000 đơn vị máu. Số lượng máu này cao gấp 7 lần so với năm đầu tổ chức. Đây là con số biết nói, cho thấy con người Việt Nam, đặc biệt là tầng lớp thanh niên đang tham gia và hưởng ứng phong trào ngày một mạnh mẽ hơn.

Bên cạnh đó, trung bình mỗi chương trình hiến máu, các bác sĩ, tình nguyện viên lại phải từ chối ¼ đến ⅕ số người tham gia vì không đủ điều kiện về sức khỏe. Tham gia Ngày hội hiến máu “Sắc hồng hy vọng” do đoàn trường tổ chức, bạn Đặng Thị Thu Uyên, sinh viên năm 2, trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ: “Mình đã từng bị từ chối đến 7 lần hiến máu vì không đạt yêu cầu để hiến. Thực ra đến bây giờ mình vẫn không biết lý do tại sao mà mình bị từ chối nhiều lần như thế nhưng hiện tại mình vẫn thấy bản thân khá khỏe”.

Khác với Thu Uyên, bạn Cao Ngọc Ánh (20 tuổi, Hai Bà Trưng, Hà Nội) nhận thức rõ tầm quan trọng của hiến máu cứu người nhưng lại không thể tham gia vì những bệnh lý cá nhân. Được biết, Ngọc Ánh có tiền sử bệnh tụt canxi trong máu, nhiều lần phải nhập viện trong tình trạng sốt cao kèm co giật. Những lý do đó khiến bạn cảm thấy chưa đủ tự tin với sức khỏe của mình và chưa thể tham gia hiến máu nhân đạo.

Hiện nay, các phong trào hiến máu nhân đạo với thông điệp “Thanh niên Việt Nam - Sẵn sàng hiến máu” được nhiều bạn trẻ hưởng ứng tích cực hơn. Tuy nhiên, để có thể nói thực sự sẵn sàng, người trẻ cần trang bị nhiều hơn những kiến thức về máu, về hiến máu và chăm sóc sức khỏe hàng ngày của bản thân. 

Hiểu đúng về hiến máu nhân đạo

Một số bạn trẻ nghĩ rằng, hiến máu nhân đạo chỉ cần tình yêu thương cùng một tinh thần cống hiến và thiện nguyện là đủ. Tuy nhiên, muốn thực hiện hiến máu, trước tiên, người hiến máu cần có đủ sức khỏe với những điều kiện bắt buộc. “Thứ nhất, người đó không mắc các bệnh truyền nhiễm (HIV/AIDS; Viêm gan B; Viêm gan C; Giang mai; Sốt rét). Thứ hai là ở trong độ tuổi từ 18 đến 60. Thứ ba là cân nặng tiêu chuẩn với nam phải đủ 45kg trở lên và nữ là 42kg trở lên. Hơn nữa, bạn luôn nghe theo chỉ dẫn bác sĩ”, bạn Lưu Đình Đức - Trưởng nhóm Hậu cần - CLB Thanh niên vận động hiến máu Học viện Báo chí và Tuyên truyền chia sẻ. Lưu Đức cũng cho biết thêm, việc thiện nguyện được các bạn trẻ hưởng ứng, các bác sĩ, bệnh nhân, những người làm tình nguyện như Đức rất vui nhưng họ cũng sẵn sàng từ chối nếu chất lượng máu, thể trạng của người đó không đạt yêu cầu.

Với kinh nghiệm 3 lần hiến máu, bạn Nguyễn Thuý Hiền, sinh viên năm 2, lớp Xuất bản điện tử K41, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết thêm: “Trước hôm hiến máu, mình nên đi ngủ sớm, hạn chế ăn đồ có nhiều chất đạm. Sau khi đi hiến máu về thì cũng nên ngủ sớm, uống đủ nước, giữ chế độ ăn như bình thường, hạn chế vận động mạnh. Để đảm bảo sức khỏe thì hàng ngày mình nên ăn đúng bữa, tích cực tập thể dục thể thao, không nên bỏ bữa, không nên thức khuya. Nói chung là bạn nên tránh hoạt động có hại cho sức khỏe”. Như vậy, với những chia sẻ của Thu Hiền, người trẻ có thể lưu ý rằng thói quen sống khỏe, sống lành mạnh là bí quyết để đảm bảo mọi người có thể hiến máu.

Theo đó, ThS.BS Hà Hữu Nguyện, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương cho biết, nhiều bạn trẻ có tinh thần tình nguyện, tham gia hiến máu nhưng các bạn lại không hiểu rõ bản chất của hiến máu nhân đạo là gì: “Mỗi dịp thì có khá nhiều bạn đến hiến máu. Một số bạn hiến 3 đến 4 lần mỗi năm và đủ ngày đủ tháng thì các bạn đến hiến máu. Còn có một số bạn đến rồi nằng nặc đòi chúng tôi cho hiến thì điều đó là không được. Các bạn phải hiểu rằng mọi thứ đều có quy định và hiến máu cũng thế. 3 tháng, đủ ngày đủ giờ thì mình được hiến. Biết rằng nếu mình được hiến máu thì sẽ rất quý cho người bệnh nhưng trước tiên, các bạn phải đảm bảo sức khỏe của mình trước”. Ngoài ra, BS. Nguyện còn chia sẻ thêm rằng, có một số bạn đến hiến máu nhưng các y, bác sĩ lại phải truyền máu ngược lại vì các bạn không đủ máu để dùng. Một số nguyên nhân có thể là do thói quen thức khuya, không ăn sáng hay ăn nhiều thức ăn không đảm bảo sức khỏe như thức ăn nhanh, đồ uống có gas, có cồn,...

Lan toả lợi ích hiến máu trong xã hội

Hiến máu nhân đạo lan tỏa trong xã hội nhiều thông điệp ý nghĩa. Đó là hành động mang nghĩa cử cao đẹp, thể hiện tinh thần “tương thân tương ái”, mang lại sự sống cho bệnh nhân cần máu. Hơn thế, xét theo mặt khoa học, hiến máu đặc biệt có lợi cho các tình nguyện viên tham gia hiến máu. Tuy nhiên, một số bạn đang dừng sự hiểu biết ở những lợi ích ngắn hạn như người hiến máu sau khi tham gia sẽ được chăm sóc, nhận hỗ trợ, nhận quà hay nhận giấy chứng nhận hiến máu tình nguyện hay gói xét nghiệm máu tại Viện Huyết học. 

Trên thực tế, lợi ích của người hiến máu nhiều hơn như thế. Qua trải nghiệm cá nhân, Thu Hiền chia sẻ: “Hiến máu có ích cho bản thân của người hiến máu như là tạo trạng thái tinh thần thoải mái, được khám sức khỏe giúp người hiến máu có thể theo dõi được tình trạng sức khỏe của bản thân”. Th.BS Hà Hữu Nguyện chia sẻ thêm một số lợi ích nhằm giúp các tình nguyện viên hiểu và lan tỏa đến mọi người trong xã hội: “Thứ nhất, hiến máu thường xuyên sẽ giúp bạn loại bỏ bớt sắt trong máu nếu bạn đang có tình trạng có nhiều sắt trong máu và tái tạo các tế bào máu mới. Nhiều bạn đi hiến máu về máu tốt hơn, từ đó mà cũng khỏe hơn. Thứ hai là giảm các nguy cơ về tim mạch. Cuối cùng, hiến máu sẽ giúp các bạn giảm cân”. Theo bác sĩ, một trong những lý do khiến nhiều bạn trăn trở có nên hiến máu hay không, đó là các bạn sợ tăng cân. Sau hiến máu, các bạn nên giữ trạng thái sinh hoạt hình thường, không nên ăn quá nhiều cũng không ăn quá ít, uống nhiều nước và duy trì các thói quen sống lành mạnh.

Như vậy, hiến máu nhân đạo không chỉ là nghĩa cử cao đẹp, là sự yêu thích hay niềm đam mê thiện nguyện, hiến máu nhân đạo còn mang nhiều ý nghĩa hơn thế. Điều quan trọng đối với người trẻ hiện nay là việc luôn giữ cho bản thân một sức khỏe tốt, một trạng thái thoải mái để lợi ích của việc “cho máu” trở nên hiệu quả hơn.