Người "giữ lửa" cho ánh đèn Trung thu

(Sóng trẻ) - Những ngày cận Trung thu, không khí trong nhà nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến (thôn Hậu Ái, Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội) nhộn nhịp hẳn lên bởi tiếng reo gọi của đêm trăng rằm đã làm sống lại những đồ chơi dân gian như: đèn ông sao, đèn thỏ ngọc, đèn tôm...

Trước thách thức của đồ chơi nhựa, nghề làm đồ chơi Trung thu nơi đây ngày càng mai một dần. Từ hơn 20 hộ gia đình đến nay chỉ còn gia đình bà Nguyễn Thị Tuyến là hộ dân duy nhất trong làng còn duy trì việc sản xuất các loại đồ chơi dân gian này.

Nếu như trước đây, mỗi dịp Rằm Trung thu gia đình bà Tuyến sản xuất hàng nghìn sản phẩm đồ chơi Trung thu thì mấy năm trở lại đây mỗi dịp cao nhất cũng chỉ tới 1.000 sản phẩm.

“Công việc này tuy không đem lại nguồn kinh tế cao nhưng lại góp phần giữ gìn cái nghề của gia đình tôi đã 3 đời nay. Hơn nữa, chúng tôi còn sản xuất là trẻ em còn biết được ngày xưa thế hệ cha mẹ, ông bà đã đón Trung thu với những món đồ chơi như thế nào”, bà Tuyến chia sẻ.

Nhận thức được điều đó nên ngày càng nhiều trường học, trung tâm văn hóa đến nhà bà Tuyến để đặt hàng. Khách hàng thường đặt từ Rằm tháng Bảy cho tới trước Rằm tháng Tám.

Tuy nhiên để hoàn thành đúng hẹn, gia đình bà Tuyến phải bắt đầu chuẩn bị từ đầu tháng 5 (âm lịch). Công việc bắt đầu từ việc nặn và phơi khô đất sét (làm ông lính đánh gậy), đặt nguyên liệu tre nứa (từ Hòa Bình, Sơn La...) và mua các loại giấy dán, rồi mới đến dóng tre tạo hình để dán giấy và hoàn thiện sản phẩm.

Được biết, đèn ông sao được chia làm 3 loại, loại lớn có đường kính 50cm, loại vừa 40cm và loại nhỏ 30cm. Do kích cỡ đèn khác nhau nên khi chẻ nan, người thợ phải phân loại rõ ràng.

Phần vòng ngoài cùng của đèn được làm từ những nan tre mảnh được quấn tua rua giấy nhuộm các màu tươi sáng, rực rỡ. Giấy bóng màu được cắt thành những cánh sao đều tăm tắp để sẵn thành từng bó. Người thợ chỉ cần quệt hồ dán lên bộ khung tre thật cẩn thận sao cho vừa mà cánh không bị bong. 

Khi các nguyên liệu đã được chuẩn bị đầy đủ, trung bình mỗi ngày gia đình bà Tuyến làm được khoảng 10 sản phẩm. Đèn ông sao được làm rất chắc chắn có giá bán 35.000 đồng/chiếc. 

Hai năm vừa qua, dịch COVID-19 đã khiến cho chiếc đèn ông sao “chật vật” tìm đầu ra. Nhưng năm nay thì khác, thương lái đã về từng nhà tìm mua đèn để vận chuyển đi cả nước khiến những người còn nặng lòng với Tết Trung thu truyền thống vô cùng hứng khởi. 

 “Tết Trung thu mà vắng đi hình ảnh chiếc đèn ông sao thì không còn là Trung thu nữa! Dù thế nào thì chúng tôi cũng sẽ gắn bó với nghề và coi đó như tài sản vô giá của cha ông để lại”, bà Tuyến nói.