NSƯT Kim Tiến: Giọng đọc đi cùng năm tháng

Việc nâng cao giọng đọc cũng giống như việc trông nom trẻ sẽ phải học rất nhiều thứ. Từ y tế, dinh dưỡng, đến giáo dục… tôi rất thích viết bảng và rất thích giảng giải cho học sinh hiểu.

50m là từ thông tin truyền từ sự xúc động, thông tin truyền đến bạn. 50m nữa truyền từ bạn đến người nghe để làm sao cho người nghe hiểu để tiếp nhận thông tin.

Những người mà nuôi dạy trẻ phải được học rất nhiều kiến thức ở lĩnh vực y học, giáo dục,… những ngành như thế cũng phải cần giọng nói. Trong lúc chia sẻ kỹ thuật nói thì tôi rất thích chia sẻ với học sinh trên bảng. rất nhiều người hiện nay các bạn đang hiểu nhầm, muốn cho mọi người hiểu một cách xúc động thì bạn phải có nghề và phải phát âm đúng.

Ví dụ như câu sau: “Ông muốn mọi người yêu thích học môn nghệ thuật tuồng”

Theo tôi thì tôi sẽ ngắt thành 3 động từ “Ông muốn mọi người yêu, thích, học môn nghệ thuật tuồng”. Để nói là không phải cứ sao chép là có thể trở thành phát thanh viên. Nếu không có cơ bản thì dù có năng khiếu cũng không thể thành công được.

Đó là kỷ niệm không bao giờ quên. Ngày xưa tôi là diễn viên múa thì để tóc dài ngang lưng, khi vào phát thanh viên thì sếp yêu cầu phải cắt tóc. Tôi cũng tiếc không muốn cắt tóc. Thế là có một cô cặp tóc cho tôi, khi đang nói thì cặp ghim tuột thế.

Phụ nữ Việt Nam hết rồi hay sao, eo ơi xấu quá”. Tôi nghĩ đó cũng là tai nạn trong nghề nghiệp. từ đó tôi cắt luôn chứ không để tóc giả gài như thế. Từ đó tôi quyết tâm, phấn đấu từng chương trình, chương trình ngày mai phải tốt hơn chương trình hôm nay. Sau đó các sếp nhìn thấy sự cố gắng của tôi, và 6 tháng sau nhận được nhiều thư từ khán giả.

Tôi rất thích những ai có một sự am hiểu sâu sắc nghề của mình, mảng mình phụ trách. Tôi thích những người đó vì bản thân khán giả mong chờ điều đó ở trên sóng. Một chương trình cần sự sáng tạo, không nhất thiết phải chỉ là quần áo. Cái làm nên chất lượng của chương trình là sự sáng tạo. Ví dụ như chương trình bóng đá bình luận trực tiếp thì anh Trần Huy, học tiếng Pháp tại trường Nại giao, anh có kiến thức và rất thông minh. Ngày ấy những hiện tượng tiêu cực trong bóng đá phải giấu đi. Khi đó thì cúp chính đặt tại Nghệ An, còn bản sao của chiếc cúp đặt tại Hồ Chí Minh. Chương trình đó thì có câu hỏi: “Xin anh cho biết tại sao có 2 mô hình đặt ở 2 nơi”.

Kết thúc cuộc trò chuyện.

Không có yếu tố nào cả. Quan trọng nhất là tình yêu của anh với nghề. Khi đã yêu thì bạn sẽ có thể vượt qua được những thử thách. Tình yêu thật sự là bạn có thể vượt qua mọi sự ngăn trở, đã yêu thì phải hoàn thành mọi việc. Đó là cốt lõi của vấn đề.

Có rất nhiều kỷ niệm nhưng tôi chỉ tự hào về cách xử lý, phản ứng nhanh, rất nhanh. Tôi đang thuyết minh phim truyện bắt buộc không được vấp, anh không thể nói theo ý anh được mà phải nói theo nhân vật. bản dịch thì họ không hề viết tên nhân vật mà chỉ có gạch đầu dòng. Trong lúc đang làm thì ở nài đang chuẩn bị cho truyền hình bình luận bóng đá. Đang phát sóng phim thuyết minh thì hình ảnh bóng đá được chèn vào, lúc ấy thì chỉ có phân biệt được âm sắc của mỗi người.

Thời kỳ đấy là Tây Du Ký chưa phát hành nhưng Đại sứ quán Trung Quốc không có bản nét. Lúc đó đã có máy ghi. Người biết tiếng Trung Quốc thì rất ít. Khi đó phải mời một ông dịch ở Đại sứ quán mà ông thì chuyên dịch về vấn đề nại giao. Tôn Ngộ Không nói 3 câu thì ông chỉ dịch có 2 câu thôi. Ông dịch rất chậm. Mà mỗi ngày một tập. Ngày trước được phản xạ tốt nên được các sếp tin dùng.

Bạn nói đúng. Thời ấy rất mệt mỏi, thiếu ăn, hầu hết phải mang cơm từ nhà đi, chỉ có vài cọng rau muống. hồi đó tôi có 42kg thôi, rất gầy. Ít cân quá thì cột hơi nó không mạnh. Một thời gian sau tôi cũng thấy mệt mỏi, cuộc sống khá thiếu thốn. về sau có một số người mở cửa hàng để sinh sống. tôi cũng có một thời gian bị ốm và được nhà nước cho đi nghỉ dưỡng. Tôi cũng đang định bỏ mà thế nào sau khi quay lại thì lại yêu nghề và tiếp tục.

Năm 1992 thì tôi học khóa đầu tiên khóa đạo diễn, truyền hình, điện ảnh. Học xong thì mê đi làm phim lắm. Lúc đó thì nhiều đạo diễn khuyên không nên bỏ nghề. Và tôi còn yêu nghề lắm nên không bỏ được.

Cũng giống như việc lúc tôi bắt đầu lên hình sếp bảo phải ken răng vào, không thì không lên hình được đâu. Điều đó theo tôi thì không đúng, có nhiều người đầy lưỡi, nói lắp, người ta phải tập chậm, người ta phải tập luyện để âm lượng bật ra được mạnh để nói trước công chúng.

Cái tâm của người làm MC là cái tâm của người phục vụ, đó là làm sao cho người ta thích thú. Nài cái tâm phục vụ thì các bạn phải có trách nhiệm về vấn đề giáo dục. tôi được dạy những điều này từ khi bắt đầu làm việc, kiểu cách quần áo mặc, cách giao lưu trước công chúng, được thực hiện với chuẩn mực của một người có văn hóa. Tôi nghĩ khán giả nhìn vào thì mọi người có thể bắt chước. Nài việc cung cấp thông tin thì cũng cần phải có tâm và trách nhiệm với công việc.

Phát thanh viên là một nghề đặc thù. Những người làm truyền hình thì phải hy sinh về nghệ thuật. cái thời gian dành cho con cái, bố mẹ thì rất là thiệt thòi. Riêng tôi thì nếu có thời gian rỗi thì tôi về nhà chăm sóc gia đình, tranh thủ nghỉ ngơi. Trên đường về nhà thì mình phải nghĩ xem mua gì cho ai, vào những dịp này thì chuẩn bị những gì.

Những người để đáp ứng nhu cầu thì cũng phải thay đổi. những cái đó thì phải cần nỗ lực của bản thân rất nhiều. đã là phát thanh viên chỉ chuyên đọc, chuyên nói. Bây giờ phương tiện rất đầy đủ, nhiều người cần phải đa năng.

Tôi dẫn chủ yếu là những vấn đề chính luận cho nên tôi quan tâm đến vấn đề chính luận nhiều hơn. Thời sự chính luận thì tôi rất ấn tượng với Vân Anh, Diệp Anh, Quang Minh… nói rõ ràng và phản xạ tốt.

Nó rất mộc mạc nhưng phải rất uyên bác. Đó là sự khác biệt giữa chính luận và các thể loại khác. Các bạn đang xem bản tin trong đó nhiều tin và nguồn. đó là những gì xảy ra trong 24 tiếng. những gì xảy ra phải phản ánh ngay lập tức, chúng ta không phải mặc những chiếc áo diêm dúa nhưng chúng ta đang xem một chương trình chính luận. Những điều đó rất không hợp. cần ăn mặc mộc mạc. Ở những mảnh đất kia người ta có thể kéo dài, nhưng trong chính luận thì càng ngắn gọn càng tốt, mang tính chính trị thì đã là tốt rồi. chính luận cần thời gian ít, thông tin nóng, ngôn từ mộc mạc.

Tôi nghĩ là rất nhiều người nhận thấy điều ấy. trong các hộp thư thì cũng có nhiều người gửi về. tâm lý người xem là người ta muốn bắt chước, nhưng chúng ta không có quan điểm cá nhân. Các bạn nên cẩn thận ngay cả cách viết. các cụ ngày xưa nói “văn mình” mà. Mỗi người có tính cách riêng, có người giọng trầm, có người lại có giọng sắc. có người trong cuộc sống rất điềm đạm, không bày tỏ cảm xúc của mình, có người lại rất sôi nổi… cái việc tay chân khua khoắng cũng là bắt chước. Tôi nghĩ rằng điều đó là không nên, chúng ta hãy là chính mình.

Điều đáng buồn là các vị sếp thì cứ chủ trương là người đến sau bắt chước người đi trước. nên chúng ta hãy thay đổi đi. Mình hãy giao lưu, bày tỏ cảm xúc của mình. Chúng ta dùng cái đó để đưa vào mảng chúng ta dẫn, nhưng mang vào một cách nghệ thuật, không phải bê toàn bộ vào.

Tôi chả bao giờ xem bói toán nhưng những vấn đề liên quan tới số phận thì tôi thấy đúng. Nên các cụ có câu “Mưu sự tại nhân, hành sự tại thiên”. Đúng là ông trời cho tôi sự thành công. Sự thành công này không phải hoàn toàn do mình. Tự nhiên thôi mọi người thấy tôi đều bảo mắt tôi buồn buồn trong khi chả có điều gì làm mình buồn đâu. Có người hỏi tôi làm sao nhìn khán giả tình cảm thế, tôi luôn nghĩ là lúc nào cũng phải chào khán giả, cứ nhìn cái ống kính cứ như nhìn con mình hay nhìn người yêu mình. Chứ đừng nhìn lên nhìn xuống cái máy, người ta nhìn vào cũng thấy vô hồn.

Đúng là số phận, tất nhiên thì các bạn còn chưa biết cuộc đời đi trước của chúng ta sẽ xảy ra như thế nào nhưng có một điều luôn đúng: thành công luôn đi cùng với thất bại. bạn không thể thành công mà không có thất bại. cái quan trọng là bạn chọn lựa điều gì để đi những bước đi tới thành công.

Thật ra cái sự hài lòng nó không có lâu. Chúng ta được nhận bằng khen, huy chương, nhưng tất cả đều sẽ qua đi. Tôi đang có một hiện tại rất hài lòng. Hài lòng của tôi là lâu dài, nó không bị ngắt quãng bởi những khó khăn. Con người ta rất nhỏ bé trước thiên nhiên, tạo hóa. Chỉ một trận sóng thần của Nhật Bản, con người đều bị nhấn chìm. Chúng ta quá nhỏ bé. Giống như các cụ bảo tuổi già đi lên chùa để bình an. Tôi thấy tôi tin vào đấng tạo hóa.

Đối với mỗi người, tình yêu nào cũng quan trọng, cho dù là tình yêu gia đình hay tình yêu công việc. Chúng ta không thể thiếu tình yêu nào trong cuộc sống. Chúng ta không thể không yêu gia đình, không yêu quê hương, không yêu bố mẹ... Từ "tình yêu" chúng ta sử dụng trong quan hệ nam nữ nhưng thật ra tình yêu đối với gia đình, xóm làng,... cũng vô cùng lớn lao. Các bạn nên có một tình yêu thật lớn, thật sâu đối với tất cả mọi điều trong cuộc sống.

Tôi rất là vất vả trong khóa đào tạo, bởi các bạn mang đến lớp học của tôi rất nhiều những khuyết điểm, mà những khuyết điểm đó nếu các bạn tuyển vào kênh truyền hình nào đó thì người ta loại các bạn luôn. Với tinh thần phục vụ các bạn, tôi bắt buộc phải lắng nghe từng người một, nhưng có điều tôi không bao giờ dạy tới 10 người, chỉ 6 người thôi. Những bài giảng của tôi luôn cập nhật thông tin liên tục, tôi không có yêu cầu và không phân biệt học viên, cứ ai có nhu cầu và có tâm thì tôi dậy thôi (cười).