Văn hóa dân tộc thăng hoa trong MV nhạc Việt

2020-06-22 18:41:27

(Sóng trẻ) - Thời gian gần đây, nhiều nghệ sĩ Việt Nam đã thực hiện những MV tôn vinh các nét đẹp văn hóa dân tộc, qua đó tạo nên một xu hướng thu hút sự chú ý của đông đảo khán giả.

Nếu như trước đây, thị trường nhạc Việt ngập tràn những MV mang phong cách Hàn Quốc hay Âu Mỹ thì ở thời điểm hiện tại, khán giả đã được thưởng thức nhiều hơn những MV lồng ghép khéo léo các chất liệu lịch sử, văn học, nghệ thuật nước nhà.

Ngược dòng lịch sử, lọt top thịnh hành Youtube

Hơn một năm sau thành công của MV “Anh ơi ở lại” lấy cảm hứng từ truyện cổ tích “Tấm Cám”, tối 3/6 vừa qua, Chi Pu đã ra mắt MV "Cung đàn vỡ đôi" với nội dung kịch bản kể về một câu chuyện tình tay ba ở miền Tây Nam bộ thời xưa. Đáng chú ý hơn cả, trong MV lần này, cô đã hóa thân thành nghệ sĩ cải lương, thể hiện cảnh diễn trong hai trích đoạn cải lương nổi tiếng là “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” và “Thái hậu Dương Vân Nga” . Chỉ sau một ngày ra mắt, “Cung đàn vỡ đôi” này đã đạt hơn 1,6 triệu lượt xem, nằm vị trí thứ 4 trong top thịnh hành của YouTube Việt Nam.

Chi Pu hóa thân làm diễn viên cải lương trong MV mới - Nguồn: thanhnien.net

Tương tự, trước đó, MV “Không thể cùng nhau suốt kiếp” của ca sĩ Hòa Minzy ra mắt hồi tháng 5/2020, khai thác mối tình giữa Nam Phương Hoàng hậu với nhà vua Bảo Đại của triều Nguyễn, đã được khán giả đón nhận nhiệt tình. Hiện tại, MV đã đạt hơn 24 triệu lượt xem, từng đứng đầu top thịnh hành của YouTube Việt Nam. Đặc biệt, MV đã được lãnh đạo Thành phố Huế khen ngợi vì góp phần quảng bá hình ảnh cho di sản cố đô Huế.

Là một trong những ca sĩ thể hiện rõ tâm huyết đối với việc đề cao văn hóa truyền thống trong các sản phẩm âm nhạc, vào tháng 4/2020, Hoàng Thùy Linh đã ra mắt MV “Kẻ cắp gặp bà già”, qua đó khắc họa một bức tranh đặc sắc với các hình tượng dân gian như: Đám cưới chuột, Ngưu Lang - Chức Nữ, Mẫu Thượng Ngàn… Chỉ sau chưa đầy 24 giờ ra mắt, MV đã đạt gần 2 triệu lượt xem, leo thẳng lên vị trí thứ 8 của top thịnh hành YouTube.

Trước “Kẻ cắp gặp bà già”, Hoàng Thùy Linh đã từng gây tiếng vang với nhiều MV truyền tải những nét đẹp của văn hóa Việt Nam, tiêu biểu như “Bánh trôi nước”, “Tứ phủ”, “Duyên âm”, và đặc biệt là “Để Mị nói cho mà nghe” – sản phẩm “làm mưa, làm gió” cả năm 2019 khi mang đến hình ảnh phong tục miền núi và các nhân vật văn học kinh điển trong “Vợ chồng A Phủ”, “Chí Phèo”, “Vợ nhặt”, “Lão Hạc”, “Số đỏ”.

44775732a_gmvdeminoichomanghe1561604023width800height449.jpg

Một phân cảnh trong MV "Để Mị nói cho mà nghe" của Hoàng Thùy Linh - nguồn: baogiaothong.net

Đánh “dấu mốc đỏ chữ S” vào một thị trường âm nhạc Việt Nam đã dần nhuốm màu sắc quốc tế, ca sĩ Bích Phương đã gây ấn tượng mạnh mẽ với dự án MV mang tên “Việt Nam Việt Nam” trong giai đoạn 2017-2018, khởi đầu với “Nói thương nhau thì đừng làm trái tim em đau” mang đậm dấu ấn văn hóa Tây Bắc, “Bùa yêu” nói về vẻ đẹp phụ nữ Việt và cuối cùng là “Chị ngã em nâng” - nét đẹp văn hóa trong gia đình mà ai cũng được giáo dục.

Từ MV gây “sốt” trở thành phương tiện kết nối giới trẻ với văn hóa dân tộc

Sau khi Việt Nam tiến hành mở cửa hội nhập, các làn sóng văn hóa nại lai đã xâm nhập mạnh mẽ và gây ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Một mặt, điều này tạo ra nhiều cơ hội để nước ta tiếp thu những tinh hoa văn hóa từ khắp nơi trên thế giới, giao lưu với bạn bè quốc tế. Mặt khác, trước thực trạng này, nước ta cũng gặp nhiều thách thức hơn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Xét trong bối cảnh trên, giới trẻ là đối tượng có điều kiện được tiếp nhận các giá trị văn hóa nước nài từ thời điểm sớm nhất, được hưởng nhiều cơ hội để học hỏi, trau dồi kiến thức, kĩ năng sống từ các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Không thể phủ nhận rằng, chính điều này đã góp phần tạo nên một thế hệ thanh niên Việt Nam ngày một năng động, sáng tạo, hiện đại hơn, vững vàng, tự tin khi bước ra năm châu bốn bể. Mặc dù vậy, bên cạnh những hệ quả tích cực, có một hiện tượng phổ biến hiện nay bắt nguồn từ quá trình tiếp xúc thường xuyên với văn hóa quốc tế đó là nhiều bạn trẻ đang dần trở nên thờ ơ với văn hóa dân tộc, tệ hơn nữa là tiếp nhận các giá trị văn hóa nước nài một cách thiếu chọn lọc, dẫn đến những suy nghĩ, tư tưởng hành động lệch lạc, đi ngược thuần phong mỹ tục.

Trên thực tế, trong nhiều năm qua, bằng các biện pháp như tuyên truyền, giáo dục trên trường học, cơ quan, các phương tiện thông tin đại chúng…, Đảng, nhà nước và các cấp chính quyền luôn luôn nhắc nhở thế hệ trẻ bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, trong khi những biện pháp này có lúc vẫn chưa đạt được hiệu quả vì cách thức triển khai còn khô khan, cứng nhắc thì những MV của dàn “sao” Việt nói trên phải chăng sẽ mở ra một cánh cổng hấp dẫn hơn để đưa các bạn trẻ vào niềm hứng thú khi tìm hiểu văn hóa Việt Nam?

Chia sẻ cảm nghĩ sau khi thưởng thức những MV Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc, bạn Vũ Quỳnh Anh – sinh viên năm 3 khoa Phát thanh truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết: “Khi xem các MV này, bản thân mình là một khán giả trẻ có cảm giác vừa lạ, vừa quen. Quen vì nhìn thấy những nét đặc trưng của văn hóa dân tộc được tái hiện lại một cách sinh động, còn lạ là vì chứng kiến mọi thứ trở nên lãng mạn, độc đáo và gần gũi hơn với cuộc sống hiện đại bây giờ. Theo mình, những MV này có thể trở thành công cụ hữu hiệu để giúp cho văn hóa truyền thống đến gần hơn với giới trẻ, bởi các nghệ sĩ thể hiện là những người được công chúng trẻ đặc biệt quan tâm, và phần giai điệu, lời ca trong các MV cũng rất trẻ trung, lôi cuốn nữa".

Là một sinh viên được đào tạo bài bản về nghệ thuật truyền thống, bạn Nguyễn Đức Thuận – hiện đang học năm 2, khoa Kịch hát dân tộc, Đại học Sân khấu điện ảnh Hà Nội bày tỏ sự ghi nhận đối với những nỗ lực của các nghệ sĩ khi đưa các hình ảnh rất đẹp của truyền thống Việt Nam vào MV. Mặc dù vậy, cậu cũng nhấn mạnh rằng, để những MV này thực sự làm tốt vai trò kết nối giới trẻ đến với văn hóa truyền thống, các nghệ sĩ nhìn chung còn phải làm nhiều điều hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở việc tập trung đầu tư cho hình ảnh. Trong số những tên tuổi đình đám thực hiện MV theo xu hướng kết hợp “xưa” và “nay”, cậu đặc biệt đánh giá cao Hoàng Thùy Linh khi cô đã vừa hóa thân thành nhân vật dân gian, vừa thể hiện đặc sắc ca khúc có nội dung xoay quanh nhân vật của chính mình, qua đó tạo nên mối liên kết chặt chẽ giữa hình ảnh và âm nhạc, đề cao văn hóa dân tộc Việt Nam.

Có thể nói, việc sử dụng tư duy của người trẻ để thổi những luồng gió mới vào kho tàng văn hóa dân tộc không chỉ là cách để nghệ sĩ Việt Nam ghi dấu ấn với khán giả mà còn là cơ hội để những giá trị truyền thống được giới trẻ trân trọng và phát huy tốt hơn. Hy vọng rằng, trong thời gian tới, khán giả sẽ được đón nhận thêm nhiều hơn nữa những MV tôn vinh truyền thống dân tộc, được thực hiện một cách nghiêm túc, chỉn chu bởi những nghệ sĩ có tâm, có tầm.

Cẩm Tú