Bí ẩn về loài cây dùng để “yểm” trên mộ người chết

2017-11-09 01:18:22

(Sóng Trẻ) - Cây “Hoàng Bá” hay còn gọi là cây “Núc nác” thường được biết đến là một loài cây thuốc nam dùng để chữa bệnh. Thế nhưng kỳ lạ ở một vùng quê, loại cây này lại được biết đến thêm một giá trị nữa là dùng để “yểm” trên mộ người đã khuất.

Hình ảnh cây Núc nác

Thực hư về câu chuyện cây “ Núc nác” dùng để “yểm” trên mộ người chết

Sáng hôm ấy, men theo đường mòn Hồ Chí Minh tìm về xã Sơn Trung, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ghé vào nhà bác “Nguyễn Thượng Vạn, một hộ dân sinh sống lâu đời ở đây, nhà bác cách đường mòn Hồ Chí Minh khoảng 200m về phía Tây. Ghé thăm ngôi nhà nhỏ, bắt chuyện cùng chủ nhà một lúc thì câu chuyện kỳ bí về loài cây bí ẩn này dần dần được hé mở.

Uống xong một ngụm nước chè xanh rồi châm điếu thuốc lá, bác Vạn bắt đầu kể cho tôi nghe những câu chuyện kỳ bí về cây Núc nác. Bác Vạn kể: “cây Núc nác hay còn gọi là cây Nam hoàng bá được người ta biết đến rất nhiều nhưng ở cái vùng này người dân không gọi là cây “Hoàng Bá” mà người ta thường gọi loại cây này là cây Núc nác. Theo dân gian thì đây là loài cây thuốc nam có tác dụng chữa được nhiều bệnh như là chữa đau dạ dày, sốt nóng, thương hàn, lở loét… nài ra nó còn được người dân dùng để chế biến món ăn. Thế nhưng với người dân ở vùng ni (vùng ni – tiếng địa phương có nghĩa là “vùng này”) cây “Núc nác” còn có thêm một giá trị tâm linh khác.

Bác Vạn nói rằng: “Về mặt tâm linh thì đối với người dân ở đây thì cây Núc nác có nhiều giá trị khác nhau. Từ hồi còn bé các câu chuyện về cây Núc nác đã in sâu vào trong tâm trí tôi. Chẳng hiểu thế nào các câu chuyện về loài cây này lại được truyền từ miệng người này sang miệng người khác.Tôi được nghe các câu chuyện bí ẩn về loài cây này qua lời kể của cha và bà nội, rồi tôi lại đem các câu chuyện đó đi kể lại cho bạn bè, những người quen biết, sau này thi thoảng tôi kể cho các con nghe. Ở đây những người có tuổi trong làng, trong xã thì phần lớn họ điều biết đến câu chuyện dùng cây Núc nác để yểm mộ, trừ ma quỷ. Theo năm tháng lớn lên, nhiều lần tôi còn tận mắt chứng kiến thấy họ sử dụng cây Núc nác vào những công việc mang ý nghĩa tâm linh.”

Những quan niệm tâm linh về cây Núc Nác

Ở vùng này tìm cây Núc nác rất dễ, có khi thì nhìn thấy ven đường, khi thì ở trong vườn của người dân, có khi là ở trước ngõ một nhà nào đó. Chỉ tay về hướng một ngôi nhà có cây Núc nác mọc trước ngõ bác Vạn nói: “theo quan niệm của người dân nơi đây và theo lời các cụ ngày xưa truyền lại thì cây Núc nác có tác dụng xua đuổi ma quỷ, nhà nào đem cây Núc nác trồng ở trước ngõ thì ma quỷ sẽ sợ không dám vào nhà quấy phá. Ở đây thi thoảng có một vài nhà đưa cây về trồng trước ngõ hoặc là họ trồng ven hàng rào. Vì họ nghĩ khi làm như vậy thì ma quỷ không thể vào nhà mình được, bảo vệ được ngôi nhà và những người thân trong gia đình họ.

Một điều bí ẩn về cây Núc Nác mà chắc hẳn rất ít người trên nước Việt Nam này biết đến là nó còn được người dân dùng để “yểm” trên mồ mả. Không biết là vì lý do gì mà người dân ở đây người ta tin rằng dùng cây Nục nác để “yểm”mồ mả lại có tác dụng với linh hồn của người chết.

Bác kể một vài câu chuyện khá rùng rợn về việc “trùng tang” hay còn gọi là “ma trùng” mà từ việc đó người ta phải dùng cây Núc nác để “yểm” cho yên mồ mả người đã khuất. Theo lời bác Vạn kể: Tôi sống ở đây từ bé đến giờ, nhiều lần chứng kiến một vài gia đình bị trùng tang, đôi khi tôi cũng thấy sợ. Vì họ đều là người đã khuất nên tôi xin phép không được nhắc tên. Có gia đình trong xã này, cụ ông mới mất chưa được 3 tháng thì đứa con trai đầu cũng mất, rồi trong năm đứa con trai thứ lại bị tai nạn chết, sang năm đứa con dâu lại thắt cổ tự tử. Ở đây với người dân nơi đây trong vòng 1 hay 2 năm mà có người chết liên tiếp trong một dòng họ thì họ gọi là “trùng tang”. Để tránh việc “trùng tang” hay “ma trùng” thì người dân nơi đây dùng cây Núc nác để trấn yên mồ mả.

Bác Vạn vừa hút thuốc vừa kể chuyện về cây Núc nác

Dùng cây Núc nác “yểm” mộ

Bác Vạn kể tiếp: việc mất đi người thân đối với một gia đình là rất đau buồn và với một dòng họ mà liên tiếp có người chết thì họ lại càng đau buồn hơn nữa. Đối với những gia đình, dòng họ gặp “trùng tang” để chấm dứt việc “trùng tang” họ sẽ sử dụng cây Núc Nác để cắt đứt việc “ma trùng” này. Cách thức người ta dùng cây Núc nác để yểm mộ cũng rất đơn giản, không quá là huyền bí hay phù phép gì hết.

Khi bị “trùng tang” thì những người trong gia đình hay dòng họ đó sẽ chọn chặt một cây Núc nác, cưa lấy một đoạn phần thân cây rồi họ sẽ đẽo thành hình “cây Gươm”, sau đó họ đóng trên mộ những người đã mất. Với việc làm như vậy thì “ cây Gươm làm bằng thân cây Núc nác sẽ giữ linh hồn của người chết không thoát ra khỏi mồ mả, không quay về quấy phá, bắt người thân đi theo. Đóng cọc cây Núc nác hình cây Gươm trên mộ sẽ yên vị được linh hồn người đã khuất, không làm hại người khác được nữa, việc “ trùng tang” cũng sẽ chấm dứt, và tâm lý họ hàng những người xung quanh cũng bớt lo sợ.”

Chuyện yểm mộ mang cả phần thực và phần hư

Theo như bác Vạn nói: “ những câu chuyện về cây Núc nác trừ ma quỷ, yểm mồ mả mang cả phần thực và phần hư. Về mặt tâm linh thì người ta tin tưởng như vậy sẽ trừ được ma quỷ, yên mồ mả. Cũng vì nghe câu chuyện các cụ thời xưa truyền lại nên con cháu họ làm theo. Nhưng chưa ai chứng minh được điều đấy đúng trăm phần trăm. Việc trừ ma quỷ này chưa ai chắc chắn là đúng hết. Ai tin tâm linh thì họ làm theo, phần vì những người dùng cây Núc nác để yểm mộ là do trong một thời gian ngắn mà một dòng họ nào đó có nhiều người chết thì họ mới làm vậy để mong muốn ngăn chặn cái chết không tiếp tiễn nữa.

Trước đây thì chuyện “trùng tang” lấy cây Núc nác yểm mộ thì thi thoảng có một vài gia đình bị “trùng tang” họ làm. Còn hiện tại bây giờ việc làm đó ít được mọi người nghe đến, nhắc đến nữa.

Cũng có những người không tin vào tâm linh thì họ không bao giờ nghĩ đến giá trị tâm linh của loài cây này, với họ đây chỉ là một loài cây thuốc nam trị bệnh bình thường giống như các cây thuốc khác mà thôi. Phần tin hay không tin, làm theo hay không làm theo là tùy thuộc vào từng gia đình dòng họ, tùy thuộc vào phong tục tập quán của từng vùng nữa.

Còn về thực tế khoa học thì đây là một loại cây thuốc bình thường dùng chữa bệnh làm thức ăn. Việc người dân tin thì họ cứ làm, còn việc chứng thực giá trị về mặt tâm linh đúng sự thật thì chưa có căn cứ nào khẳng định tác dụng trừ ma quỷ, yểm mộ của loài cây này là có linh nghiệm. Câu chuyện về loài cây này cũng giống như ở thế giới hiện tại này đều có hai mặt, một mặt là về khoa học còn mặt kia là về mặt tâm tinh, tín ngưỡng.

Núc nác vị thuốc đông y gọi Nam hoàng bá, là cây thường mọc hoang và được trồng ở các vườn thuốc nam. Núc nác là cây gỗ cao có khi tới hơn10m, lá kép 3 lần lông chim, dài tới 2m lá chén có cuống ngắn, phiến lá hình trứng dài 8-15 cm, rộng 5-6 cm đầu nhọn, mép lá nguyên, hoa mầu nâu đỏ, mọc thành chùy ở ngọn, quả nang rất to có khi dài đến 1m, dẹt hơi cong, hạt nhiều có màng mõng rộng khi quả chín khô tự tách gió bay phát tán đi xa và mọc cây.

Hoa quả thường thu hái vào mùa hạ, lá hái quanh năm. Lá non làm rau ăn kho cá thịt hoặc luộc bỏ nước ăn chấm với nước mắm, quả non dùng lùi vào bếp tro nóng cho chín mềm, rồi bóc bỏ vỏ nài, thái mỏng xào với mỡ, thịt.

Theo YHCT Núc nác có vị đắng tính mát. Tác dụng mát gan, nhuận phế, thanh nhiệt. tiêu viêm. Chữa vàng da, viêm da, ngứa khô sần da, viêm họng, ho khản tiếng, dạ dày, trẻ con ban trái, sởi... Nhiều người còn cho rằng núc nác là vị thuốc quý thanh nhiệt tiêu viêm.

Nguyễn Thị Hạnh