Giữ vững thương hiệu - Thách thức đối với Cam Cao Phong

(Sóng trẻ) - Cam Cao Phong là một đặc sản của tỉnh Hòa Bình. Giống như các loại mặt hàng khác, việc giữ vững thương hiệu cam Cao Phong cũng là một bài toán khó cho người dân và chính quyền các cấp tỉnh Hòa Bình.

Đặc sản của Hòa Bình

Với đặc thù là một huyện miền núi thuộc tỉnh Hòa Bình, Cao Phong có khí hậu mát mẻ, chất đất tốt, phù hợp trồng các loại cây ăn quả. Những năm 60 của thế kỷ XX, đơn vị Nông trường Cao Phong đã đưa các giống cam lên trồng đại trà trên khắp huyện. Các giống cam được trồng ở đây có nguồn gốc di thực. Vì khí hậu, cách nuôi trồng ở Cao Phong rất phù hợp để duy trì giống thực vật di thực này. Vì thế, cam ở đây có vỏ mỏng, mọng nước, vị ngọt thơm dịu, được ưa chuộng bởi phù hợp với thị trường. 

Bà Đoàn Thị Hoàng - Chủ trang trại cam 3000 nghìn mét: “Cứ hết loại nọ đến loại kia, người ta vẫn cứ mua. Ví dụ như nhà tôi, người ta mua hết quýt, xong đến cam canh chính thì người ta mua, đến cam lòng vàng chín người ta lại mua.”

Huyện Cao Phong hiện có diện tích canh tác cam khoảng 1.500 ha, sản lượng 18.000 tấn; trong đó, diện tích cam sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP khoảng 536,77 ha. Cây cam đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho huyện Cao Phong, là sản phẩm nông nghiệp đầu tiên của tỉnh Hòa Bình được cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý năm 2014; năm 2016, được Viện Sở hữu trí tuệ quốc tế cấp chứng thư "Top 10 thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng lần thứ 5".

Cam Cao Phong có mặt ở các siêu thị như: Big C, Vinmart, Metro, BRG... tiếp cận với thị trường lớn. Cam Cao Phong được lựa chọn là món tráng miệng phục vụ hành khách của Vietnam Airlines… Từ năm 2013 đến những năm 2017 - 2019, có những niên vụ, sản lượng cam của Cao Phong đạt trên 30.000 tấn, giá trị thu nhập đạt từ 500 - 700 triệu đồng/ha. Những năm gần đây, cam Cao Phong càng trở nên nổi tiếng, dần khẳng định vị trí của mình cả ở trong và ngoài nước. 

Bài toán thương hiệu

Việc giữ thương hiệu cam Cao Phong cũng theo đó mà trở nên khó khăn, bởi nhiều yếu tố chủ quan và khách quan. Phải kể đến nhiều năm trước, trong cả một quãng thời gian không ngắn, cam được bán đi từ Cao Phong thậm chí còn bị tẩy chay do bị mạo danh bởi cam Trung Quốc hoặc đưa cam Vinh ra bán, nhưng lại nói là cam Cao Phong. Không chỉ thế, các lái thương còn độn giá, ép giá “lên trời” khiến người tiêu dùng hoang mang, không lựa chọn cam Cao Phong. Cho đến thời điểm hiện tại, sự trà trộn, “thật giả lẫn lộn này” trên thị trường vẫn là mối lo lớn mà cam Cao Phong phải đối mặt. 

Ngoài ra, một số diện tích trồng cam đã qua thời kỳ kinh doanh, đất bị thoái hóa theo chu kỳ; một số diện diện tích khác lại xuất hiện và phát triển sâu bệnh, nên trồng cam với các hộ gia đình trở nên mất hiệu quả về mặt kinh tế. Bởi vậy nhiều gia đình đã từng phá cam để trồng loại cây khác. 

Giải pháp giữ vững thương hiệu 

Với tiềm năng phát triển cam trong nhiều năm qua, chính quyền huyện Cao Phong đã thực hiện nhiều giải pháp định hướng, hỗ trợ người dân phát triển cây cam, giống cây chủ lực. Huyện đang thực hiện các giải pháp giữ gìn, phát triển thương hiệu cam Cao Phong, định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.

Để đảm bảo giữ vững thương hiệu, chính quyền và người dân huyện Cao Phong đã triển khai thực hiện dự án hạ tầng phát triển sản xuất vùng cam an toàn tập trung; thực hiện hỗ trợ các địa phương trong chứng nhận an toàn thực phẩm/GAP, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm cho những diện tích cây có múi trong chu kỳ kinh doanh. Huyện đã lựa chọn vùng lõi để triển khai đề án tái canh, từ đó rút kinh nghiệm nhân diện nhằm bảo đảm hiệu quả.

Bên cạnh đó, phối hợp Viện Bảo vệ thực vật, các cơ quan liên quan xây dựng giải pháp kỹ thuật cải tạo đất, tạo quỹ đất sạch sâu bệnh phục vụ tái canh cây có múi; tổ chức lại sản xuất cây ăn quả có múi một cách bền vững, bảo đảm các yêu cầu về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm; cải thiện hạ tầng phục vụ sản xuất; lấy doanh nghiệp, hợp tác xã làm nòng cốt, là trung tâm kết nối người sản xuất với thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Về tuyên truyền, quảng bá sản phẩm cam Cao Phong, chính quyền huyện, tỉnh vẫn phối hợp, thực hiện tốt và bài bản trong những năm qua. Nhiều vườn cam cho phép mở cửa tham quan cũng như tổ chức các hoạt động như giới thiệu về cam Cao Phong, hướng dẫn du khách hái cam,... 

Đặc biệt, năm 2022, Lễ hội cam Cao Phong lần thứ bảy đã diễn ra không chỉ với mục đích quảng bá thương mại, xúc tiến kinh tế, mà lễ hội còn đang dần trở thành một nét đẹp văn hóa nơi đây khi thu hút rất đông du khách thập phương và quốc tế. 

Không chỉ thế, vừa qua, cam Cao Phong cũng được xuất khẩu chuyến đầu tiên sang Vương quốc Anh. Sau hơn 4 thập kỷ, cam Cao Phong cũng đã vươn ra thị trường quốc tế, sau rất nhiều những nỗ lực của người dân cũng như chính quyền địa phương tỉnh Hòa Bình. Có thể nói, năm 2022 là một năm khá thành công đối với cam Cao Phong. 

Để tiếp tục giữ gìn và phát triển thương hiệu cam, huyện Cao Phong đến nay đã tổ chức quản lý và sản xuất giống có chất lượng, bố trí cơ cấu giống theo hướng rải vụ, thực hiện chu trình sản xuất khép kín theo hướng sản xuất sạch, an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng tới chuỗi tiêu thụ sản phẩm tại các siêu thị, khách sạn, nhà hàng và xuất khẩu mang tính ổn định, bền vững.