Cẩn trọng “bẫy lừa” đổi tiền lẻ với mức phí lên tới 15%

(Sóng trẻ) - Gần Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, thị trường đổi tiền lẻ, tiền mới lì xì trở nên sôi động trên các trang mạng xã hội và được quảng cáo công khai trên các website. Theo các chuyên gia pháp lý, hành vi đổi tiền để hưởng phần trăm chênh lệch là trái pháp luật và bị nghiêm cấm.

Mệnh giá càng nhỏ, phí đổi càng cao

Theo khảo sát của PV, dịch vụ đổi lẻ đang hoạt động công khai và rầm rộ trên các website với những tên miền như doitienmoi.vn, doitienmoi.net, doitienlegiare.net, shoptienlixitet.com hay thegioitien.vn...

Để chiêu dụ khách, hàng loạt các chiêu trò và cam kết được tung ra như: tiền thật 100%, tiền nguyên cọc nguyên seri, nói không với tiền lướt, giao hàng nhanh, đổi càng sớm phí càng rẻ. Thậm chí, nếu muốn “đổ buôn” tiền lẻ, tiền mới hoặc khối lượng đổi từ vài trăm triệu đồng trở lên sẽ được mức giá cực thấp.

Không chỉ các website, nhiều fanpage, hội nhóm đổi tiền lẻ, tiền mới trên Facebook, Zalo…liên tiếp được ra đời với quy mô lên đến cả nghìn thành viên. 

Hầu hết, các đại lý đều công khai mức phí đổi tương đương nhau từ 1,2 – 15%, tùy mệnh giá. Tuy nhiên, mức phí này sẽ thay đổi liên tục tăng từ 1-2%, do thời điểm cuối năm nhu cầu tiền lẻ để buôn bán lưu thông cũng như lì xì, đi chùa, làm quà tặng trong dịp Tết tăng cao. Vì vậy, trước khi đổi tiền, các đại lý thường hỏi khách về mệnh giá và số lượng giao dịch để báo giá chính thức.

Liên hệ đến số điện thoại của chủ shop đổi tiền online trên Facebook, sau khi nói mục đích muốn đổi tiền lẻ để mừng tuổi, anh M.T cho biết, nếu khách ở Hà Nội chỉ cần "nổ" địa chỉ, người này sẽ đến tận nơi để giao dịch, với mức lệ phí đổi đã được "niêm yết".

"Nếu đổi theo một cây (cọc, bó, cục) gồm 10 xấp tiền (1000 tờ) cho mệnh giá 1.000 đồng là 13%; mệnh giá 2.000 – 5.000 đồng phí 10%. Còn đổi theo tép (thếp, xấp) được xếp thành 100 tờ, mệnh giá 10.000 đồng phí 8%; 20.000 đồng phí 7%; 50.000 đồng phí 6%; 100.000 đồng phí 4%; 200.000 đồng phí 3% và 500.000 đồng phí 2%. Nếu không đổi nhanh thì càng gần giao thừa, lượng tiền đổi càng khan hiếm đẩy mức phí đổi lên cao hơn",  anh M.T khẳng định. 

Một tiểu thương khác tên Thanh Tùng (Đống Đa, Hà Nội) cũng cho biết, thời điểm này đổi tiền lẻ giá vẫn rẻ hơn so với khoảng nửa tháng nữa. “Mấy năm nay, phí đổi cao do tìm nguồn cung khó hơn” - anh Tùng nói.

Ngoài dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ, “dân buôn tiền” trên các chợ mạng còn rao bán cả tiền lì xì, tiền độc, tiền hiếm, ngoại tệ của nhiều nước. Các loại tiền này chủ yếu được chuyển trực tiếp từ nước ngoài về, với giá bán thường cao hơn giá trị tờ tiền, tùy thuộc vào độ độc, lạ của loại tiền.

Cụ thể, tiền mệnh giá 2 USD tính theo tỷ giá ngân hàng vào khoảng 46.000 đồng/tờ nhưng các điểm thu đổi rao giá 53.000 - 55.000 đồng/tờ. Riêng tờ 2 USD phát hành năm 1976 có giá 250.000 đồng/tờ, loại dán tem là 350.000 đồng/tờ; năm 1963 là 350.000 đồng/tờ và năm 1928 là 500.000 đồng/tờ.

Bên cạnh đó, năm 2022 là năm Nhâm Dần nên thị trường “buôn tiền” cũng ngập tràn những tờ tiền hình tượng con hổ. Điển hình là tờ 2 USD in hình con hổ mạ vàng có giá 200.000 đồng/tờ, tiền xu Úc mạ vàng, bạc hình con hổ có giá từ 150.000 – 200.000 đồng/xu…được nhiều người săn lùng. 

Trao đổi với PV, chủ trang web thegioitien.com cho hay: “Bao lì xì hổ mạ vàng được nhập từ Hong Kong và Đài Loan. Đây là những sản phẩm chỉ sản xuất với số lượng giới hạn và không có giá trị lưu thông. Chúng mang ý nghĩa phong thuỷ, nên được bán với giá cao. Năm nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh, sức mua giảm nên cửa hàng không dám nhập về nhiều”. 

Tiềm ẩn nhiều rủi ro

Liên quan đến dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới trong bối cảnh nhiều năm qua Ngân hàng Nhà nước không có chủ trương đưa tiền mới mệnh giá nhỏ vào lưu thông dịp Tết, luật sư Nguyễn Đắc Thực – Giám đốc Công ty Luật TNHH Minh Thư cho biết: “Đã có nhiều trường hợp người dân bị đổi thiếu tiền, thậm chí là bị đổi tiền giả. Song đa phần số tiền thiệt hại không lớn, hơn nữa hoạt động đổi tiền lẻ là hành vi trái pháp luật và bị nghiêm cấm nên nhiều người không dám tố cáo".

Cụ thể, tại Điều 12 và Điều 13 Thông tư 25/2013 của Ngân hàng Nhà nước quy định chỉ có Ngân hàng Nhà nước; Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước; Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước; tổ chức tín dụng; chi nhánh Ngân hàng Nước ngoài; Kho bạc Nhà nước mới được phép thực hiện thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông cho các tổ chức, cá nhân. Vì vậy, những hành vi hưởng chênh lệch khi đổi tiền sẽ bị xử phạt theo quy định tại điểm a, Khoản 5 Điều 30, Nghị định 88/2019 với mức phạt từ 20 - 40 triệu đồng. Mức phạt sẽ tăng gấp đôi với tổ chức vi phạm tương tự.

Luật sư Nguyễn Đắc Thực cũng đưa ra nhiều cảnh báo mà người dân có thể gặp khi đổi tiền tràn lan trên mạng trong dịp Tết Nhâm Dần sắp tới. “Để tránh tình trạng “tiền mất tật mang”, người dân cần thận trọng khi giao dịch, nhất là đổi tiền online bởi hầu hết những đối tượng đổi và buôn tiền không có tổ chức, địa điểm rõ ràng mà chỉ rao bán trên mạng. Do đó người dân sẽ gặp nhiều rủi ro như bị đổi tiền thiếu, nguồn tiền bất hợp pháp, tiền giả, lừa đảo… Mặt khác, khi bị nhận tiền giả, người đổi còn phải chứng minh nguồn tiền đó từ đâu mà có”, ông Thực nói.